Materiały edukacyjne

Choroby onkologiczne stanowią drugą z przyczyn zgonów wśród Polaków (24,5%). Szczególnie niepokojące jest tempo zwiększania zapadalności na nowotwory skóry u obu płci. 

Według Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego obecnie czerniak to jeden z najczęściej występujących nowotworów u młodych kobiet. Wśród przyczyn tego stanu upatruje się zwiększonej ekspozycji na promieniowanie UV (w tym z naturalnych i sztucznych źródeł), jako jednego z głównych czynników ryzyka rozwoju choroby. Według specjalistów, w Polsce czerniaki wciąż rokują gorzej niż w innych krajach. Różnice w wyleczalności w porównaniu z krajami Europy Zachodniej nie wynikają w znacznej mierze z drogich terapii, co ma znaczenie w późniejszych fazach choroby. Tkwią one w odsetkach zaawansowanych przypadków, które w Polsce wynoszą 30%, co determinuje wyniki leczenia. Wśród skutecznych sposobów walki z narastającą zachorowalnością należy uwzględnić szeroką edukację w zakresie profilaktyki, w tym wśród osób w wieku aktywności zawodowej, które mogą zachować wzmożoną czujność zarówno wobec siebie, jak i innych.

Do najistotniejszych czynników zwiększających ryzyko zachorowania zalicza się:

• intensywne działanie promieniowania ultrafioletowego naturalnego (promienie słoneczne) i sztucznego (np. łóżka opalające, solaria);
• stałe drażnienie mechaniczne lub chemiczne;
• niską zawartość barwnika w skórze oraz predyspozycje genetyczne (np. rodzinny zespół znamion atypowych). Z punktu widzenia wykonywanego zawodu najbardziej narażeni są m.in. rolnicy, pracownicy branży budowlanej i drogowej. Istnieją dowody wskazujące, iż dla osób pracujących na powietrzu ryzyko rozwoju nowotworów skóry rośnie w zależności od stażu pracy, co ma związek ze skumulowaną dawką promieniowania UV. U osób pracujących na powietrzu przez 7 dni w tygodniu ryzyko zachorowania na raka kolczystokomórkowego może wzrastać nawet 20-krotnie w stosunku do osób pracujących 1-2 dni poza pomieszczeniami zamkniętymi. Ponadto niestosowanie ochrony przeciwsłonecznej, w szczególności unikanie cienia oraz ubrań zakrywających skórę, istotnie zwiększa ryzyko zachorowania na czerniaka.